Шеирни - тәхтим, қәләмни - бәхтим дәп билгән...
Хелил Һәмраев қириқ жилдин ошуқ вақит үнүмлүк вә ярқин қәләм тәврәткән намәндиләрниң биридур. Мавзу-идея җәһәттинму, бәдиий-жанрлиқ җәһәттинму 60 – 80 – жиллиридики Қазақстан уйғур поэзиясиниң тәрәққият җәриянини униң иҗади өзидә муҗәссәмләндүрүлгән дәп ейтишқа толуқ асас бар.
Х. Һәмраев – иҗадийәттә мурәккәп йолни бесип өткән қәләм саһиби. Бу йол маһарәт чоққисиға интилиш вә издиниш йоли болған еди. Әйнә шу интилиш вә издиниш җәриянида шаир һаятниң хилму-хил һадисилирини вә инсан қәлбиниң назук тарлирини илһамға асас қилип, йеңи-солун бәдиий васитә-бояқларни тепиши һәм ишлитиши билән алаһидә көрүнгән еди. Шаир иҗадийитини шәрһилигүчи сүпитидә шуни тәкитләймәнки, Х. Хәмраевәсәрлириниң һаятлиқ негизи, реалистик сүпити һаман ешип, бәдиийлиги һаман мукәммәллишип барди.
Һәр қайси шаирлар охшаш Х. Һәмраев әсәрлириниң мавзу даириси кәң. Мәлумки, қандақла мавзуға мураҗҗәт қилмисун, әң муһими – жуқури бәддиийлик, чоңқур һиссийәт, һаяҗанлиқ, тәпәккур, шундақла өзичә бояқ аһаңда тәсвирләштур. Шеирий иҗадийәтниң бу тәләп хусусийәтлири Х. Һәмраев әсәрлиридә ярқин әмәлгә ашурулуп муҗәссәмләнгән. Алди билән буни шаирниң сөз гөһирини һәр хил қирлири билән, солун қияпийибариләр билән бейитти. Бир-икки мисал:
...Пиялидин ташқан қимиздәк,
Ечилған ақ шахтини көрдүм.
...Қалпиғини қирлап кийгән дехандәк,
Қуяш келәр вадиларни чарилап.
...Белиқчиниң ториға оралғандәк,
Тепирлиған судики айни көрдүм.
Бу кәлтүрүлгән мисаллардин ениқ ярқин сүрәт сизиштики шаирниң тапқурлиғини вә маһирити түпәйли поэтикилиқ сқз сәнъитиниң әң нурлуқ чоққилириға тәңдаш, миллий поэзиямизниң үстүн нәмуниси дәриҗидики мисралар яратти.
Ачқин, оғлум, ишикләрни йоған ач,
Байқа, үркүп кәтмисун у, нери қач.
Әзиз ана жутумниң бир гиясин,
Әкәлгәнду, бәлки, бизгә қалиғач.
Страница редактируется... я стараюсь...
Махмут Абдурахманов
академик, филология пәнлириниң доктори, шаир.
|
